Bilgisayar Donanım Testi Rehberi: Arızaları Önceden Tespit Edin ve Önleyin

Bilgisayarınızdaki donanım parçaları, tıpkı bir arabanın motor parçaları gibi zamanla yıpranabilir ve arızalanabilir. Bu arızalar, veri kaybına, performans düşüklüğüne ve hatta bilgisayarınızın tamamen çalışmayı bırakmasına neden olabilir. Neyse ki, bilgisayarınızdaki donanım sorunlarını önceden tespit etmenizi ve önlemenizi sağlayacak çeşitli testler ve araçlar mevcuttur.

Bu rehberde şunları öğreneceksiniz:

• Bilgisayarda Hangi Donanım Parçaları Arızalanabilir?
• Windows 10 ve 11’de Yerleşik Donanım Tanılama Araçları:
  • Performans İzleyicisi
  • Windows Bellek Tanılama
• Üçüncü Taraf Donanım Tanılama Uygulamaları:
  • MemTest86+
  • CrystalDiskInfo
  • HWiNFO
• Dizüstü Bilgisayarınızın Pil Sağlığını Kontrol Etme:
  • powercfg Komutu
• PartedMagic veya Ultimate Boot CD ile Windows Donanımını Tanılama:
  • PartedMagic
  • Ultimate Boot CD
• Donanımınıza Göz Kulak Olun ve Önleyici Bakım Yapın

Bilgisayarda Hangi Donanım Parçaları Arızalanabilir?

Isı üreten veya hareketli parçaları olan donanım parçaları arızalanmaya daha yatkındır. En sık arızalanan bilgisayar parçaları şunlardır:

• Grafik İşlemci Birimleri (GPU’lar): Oyun oynamak veya video düzenlemek gibi yoğun grafik işlemleri için kullanılan GPU’lar, aşırı ısınma ve yıpranma nedeniyle arızalanabilir.
• Sabit Sürücüler/SSD’ler: Verilerinizin depolandığı sabit sürücüler ve SSD’ler, zamanla mekanik arızalara veya veri bozulmasına maruz kalabilir.
• Veri Depolama: Sabit sürücüler ve SSD’ler dışında, USB flash sürücüler ve harici sabit sürücüler de arızalanabilir.
• Güç Kaynak Üniteleri (PSU’lar): Güç kaynağı ünitesi, bilgisayarınızdaki tüm donanıma güç sağlar ve arızalanırsa veri kaybına ve donanım hasarına neden olabilir.
• Fanlar: Bilgisayarınızın soğutulmasına yardımcı olan fanlar, toz ve kir birikmesi nedeniyle tıkanabilir ve arızalanabilir.
• Merkezi İşlem Birimleri (CPU’lar): CPU’lar nadiren arızalanır, ancak aşırı ısınma veya güç dalgalanmaları gibi sorunlar nedeniyle arızalanabilirler.

Windows 10 ve 11’de Yerleşik Donanım Tanılama Araçları:

Windows 10 ve 11, bilgisayarınızdaki donanım sorunlarını tespit etmenize yardımcı olabilecek iki yerleşik araç içerir:

1. Performans İzleyicisi:

Performans İzleyicisi, bilgisayarınızdaki donanım ve sistem performansını analiz etmenizi ve teşhis etmenizi sağlayan bir araçtır.

• Başlat menüsünü açın ve “performans izleyicisi”ni arayın.
• Sol paneldeki “Raporlar > Sistem > Sistem Tanılama > [Bilgisayar Adı]” seçeneğine gidin.

2. Windows Bellek Tanılama:

Windows Bellek Tanılama aracı, bilgisayarınızdaki RAM’i (rastgele erişim belleği) test etmenizi sağlar.

• Çalıştır iletişim kutusunu açmak için Windows + R tuşlarına basın.
• “mdsched.exe” yazıp Enter tuşuna basın.
• Bilgisayarınız yeniden başlatılacak ve bellek testi tamamlanacaktır.

Üçüncü Taraf Donanım Tanılama Uygulamaları:

1. MemTest86+:

• Ücretsiz ve açık kaynak kodludur.
• USB flash sürücü veya CD’den önyüklenebilir.
• Bilgisayarınızdaki RAM’i kapsamlı bir şekilde test eder.

MemTest86+ kullanmak için:

• MemTest86+ web sitesinden ISO dosyasını indirin.
• Rufus gibi bir araç kullanarak ISO dosyasını USB flash sürücüye veya CD’ye yazdırın.
• Bilgisayarınızı USB flash sürücüden veya CD’den önyükleyin.
• MemTest86+ testi tamamlanana kadar bekleyin.
• Test sonuçlarını inceleyin.

2. CrystalDiskInfo:

• Ücretsizdir.
• Sabit sürücülerinizin ve SSD’lerinizin durumunu izlemenizi ve analiz etmenizi sağlar.
• SMART (Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology) verilerini kullanarak sürücülerinizin sağlık durumunu gösterir.

CrystalDiskInfo kullanmak için:

• CrystalDiskInfo web sitesinden programı indirin ve yükleyin.
• Programı açın.
• Sabit sürücülerinizin ve SSD’lerinizin listesini göreceksiniz.
• Her sürücü için SMART verilerini inceleyin.

3. HWiNFO:

• Ücretsiz ve ücretli sürümleri mevcuttur.
• Bilgisayarınızdaki tüm donanım bileşenleri hakkında ayrıntılı bilgi sunar.
• CPU, GPU, anakart, RAM, sabit sürücüler, SSD’ler ve diğer donanım bileşenleri hakkında bilgi sağlar.

HWiNFO kullanmak için:

• HWiNFO web sitesinden programı indirin ve yükleyin.
• Programı açın.
• Sol paneldeki listeden bir donanım bileşeni seçin.
• Sağ panelde seçilen bileşen hakkında ayrıntılı bilgi göreceksiniz.

Dizüstü Bilgisayarınızın Pil Sağlığını Kontrol Etme:

Dizüstü bilgisayarınızın pilinin durumunu kontrol etmek için Windows’un yerleşik powercfg komutunu kullanabilirsiniz:

• Başlat menüsünü açın ve “cmd”yi arayın.
• Komut İstemi penceresini yönetici olarak çalıştırın.
• “powercfg /batteryreport” yazıp Enter tuşuna basın.
• Komut, pilinizin durumuyla ilgili bir rapor oluşturacaktır.
• Raporu C:\Windows\system32\battery-report.html dosyasında bulabilirsiniz.

PartedMagic veya Ultimate Boot CD ile Windows Donanımını Tanılama:

PartedMagic ve Ultimate Boot CD, bilgisayarınızdaki donanımı test etmek için kullanabileceğiniz iki Linux tabanlı canlı disktedir:

1. PartedMagic:

• Ücretli bir araçtır.
• Sabit sürücüleri yönetmek ve onarmak için çeşitli araçlar sunar.
• Donanım testi araçları da içerir.

2. Ultimate Boot CD:

• Ücretsizdir.
• Çok sayıda donanım testi aracı içerir.
• Windows’u başlatamasanız bile kullanılabilir.

PartedMagic veya Ultimate Boot CD kullanmak için:

• PartedMagic veya Ultimate Boot CD web sitesinden ISO dosyasını indirin.
• Rufus gibi bir araç kullanarak ISO dosyasını USB flash sürücüye veya CD’ye yazdırın.
• Bilgisayarınızı USB flash sürücüden veya CD’den önyükleyin.
• Donanım testi araçlarını kullanarak bilgisayarınızdaki donanımı test edin.

Donanımınıza Göz Kulak Olun ve Önleyici Bakım Yapın:

Donanım testleri, bilgisayarınızdaki sorunları önceden tespit etmenin en iyi yollarından biridir. Ancak, bilgisayarınızın sağlıklı kalmasını sağlamak için yapabileceğiniz başka şeyler de vardır:

• Bilgisayarınızı düzenli olarak tozdan temizleyin. Toz birikmesi, bilgisayarınızın ısınmasına ve donanım bileşenlerine zarar vermesine neden olabilir.
• Fanlarınızı ve havalandırma deliklerinizi açık tutun. Fanlar ve havalandırma delikleri, bilgisayarınızın soğumasına yardımcı olur. Engellenirse, bilgisayarınız aşırı ısınabilir.
• Bilgisayarınızı aşırı ısınmadan koruyun. Bilgisayarınızı doğrudan güneş ışığına maruz bırakmaktan veya aşırı sıcak ortamlarda kullanmaktan kaçının.
• Güç dalgalanmalarına karşı korumak için bir UPS (kesintisiz güç kaynağı) kullanın. Güç dalgalanmaları, donanım bileşenlerine zarar verebilir. Bir UPS, bilgisayarınızın ani güç dalgalanmalarından korunmasına yardımcı olabilir.
• Yedeklemelerinizin güncel olduğundan emin olun. Donanım arızası veri kaybına neden olabilir. Düzenli olarak yedekleme yaparak veri kaybını önleyebilirsiniz.

Ek Öneriler:

• Bilgisayarınızın güncel olduğundan emin olun. Yazılım güncellemeleri, donanımla ilgili hataları ve güvenlik açıklarını düzeltebilir.
• Bilgisayarınıza yeni bir donanım bileşeni eklemeden önce, uyumlu olduğundan emin olun.
• Bilgisayarınızda herhangi bir sorun fark ederseniz, sorunu en kısa sürede çözmek için bir uzmana danışın.

Bu rehberin bilgisayarınızdaki donanım sorunlarını önceden tespit etmenize ve çözmenize yardımcı olacağını umuyoruz.